De 5 soorten narcisten

De 5 soorten narcisten

In de praktijk is het lastig om narcisme te herkennen. De omgeving is zich vaak van geen kwaad bewust en partners worden zich pas bewust van de aandoening wanneer het te laat is. Een NPS overlapt vaak andere persoonlijkheidsstoornissen waar er, net als bij narcisme, sprake is van grensoverschrijdend gedrag. Omdat er verschillende soorten narcisten bestaan is het moeilijk om narcisme te herkennen. Hier volgen de 5 meest voorkomende soorten.

Taalkundig gebruik ik narcisme in de hij-vorm. Verander dat door zij want ook vrouwen kunnen aan narcisme lijden.

NPS = narcistische persoonlijkheidsstoornis

Openlijk narcisme

 Openlijk narcisme staat ook bekend onder naam ‘grandioos narcisme’. Dit type narcisme is wat de meeste mensen associëren met een NPS. Open narcisme is openlijk zichtbaar voor de buitenwereld. Ze gedragen zich op een overdreven manier en ze doen uitermate hun best om zich beter voor te doen dan ze eigenlijk zijn.

Open narcisten zijn ervan overtuigd dat anderen hem niet kunnen bijbenen in zijn grootsheid. Mensen die lijden aan open narcisme zijn luidruchtig en zijn obsessief bezig met zichzelf en hun narcistisch karakter. Net om die reden worden de andere vormen van narcisme over het hoofd gezien. Iemand met openlijk narcisme kan als volgt overkomen:

• extravert
• arrogant
• concurrerend
• willen geprezen en bewonderd worden
• opgeblazen
• opschepperig
• zelfingenomen
• een gebrek aan empathie
• onbescheiden
• fantaseren

Verborgen narcisme

Verborgen narcisme, ook wel bekend als ‘kwetsbaar narcisme’ is het tegenovergestelde van de openlijke narcist. Terwijl veel mensen denken aan narcisme als een overheersende eigenschap, passen mensen met verborgen narcisme niet in dit patroon.

Verborgen narcisten vallen minder op en vertonen minder extravagante gedragingen dan de open narcist. Verborgen narcisten proberen hun grootheidswaanzin verborgen te houden en spitsen zich toe op een charmant vorkomen. Ze zijn uitsluitend bezig met hun eigen behoeften en zijn blind voor de gevoelens van anderen.

Verborgen narcisten vertonen vaak geen narcistisch gedrag in het bijzijn van anderen en het narcistisch misbruik vindt plaats binnen de vier muren en wanneer niemand het ziet. Iemand met verborgen narcisme kan als volgt overkomen:

• uitingen van een laag zelfbeeld
• introversie
• heimelijk gedrag
• defensief
• vermijding
• neiging om het slachtoffer te spelen
• vernederend
• pathologisch liegen
• neemt geen verantwoordelijkheid

Antagonistisch narcisme

Volgens bepaalde wetenschappelijke bronnen is antagonistisch narcisme een subtype van openlijk narcisme. Bij dit aspect van narcisme ligt de nadruk op rivaliteit en competitie. Iemand met antagonistisch narcisme kan als volgt overkomen:

• arrogantie
• neiging om te profiteren van anderen
• neiging om met anderen te concurreren
• neiging tot ruzie maken met anderen
• neiging tot debatteren en discussiëren met anderen

Gemeenschappelijk narcisme

Gemeenschappelijk narcisme is een ander subtype van openlijk narcisme en wordt meestal gezien als het tegenovergestelde van antagonistisch narcisme. Iemand met gemeenschappelijk narcisme waardeert eerlijkheid en ziet zichzelf als belangeloos en onbaatzuchtig, maar er is een kloof tussen deze overtuigingenen het gedrag van de persoon. Iemand met gemeenschappelijk narcisme kan als volgt overkomen:

• gemakkelijk moreel verontwaardigd raken
• zichzelf beschrijven als empathisch en vrijgevig
• sterk reageren op dingen die ze als oneerlijk zien
• sociale macht en eigen dunk spelen een grote rol
• leggen anderen morele codes op en houden zich er zelf niet aan

Kwaadaardig narcisme

Narcisme kan op verschillende niveaus bestaan en kwaadaardig narcisme is de ergste vorm van de NPS. Kwaadaardig narcisme kan grote problemen veroorzaken voor de persoon die ermee samenleeft.

Kwaadaardig narcisme is nauwer verbonden met openlijk narcisme dan met verborgen narcisme. Kwaadaardige narcisten kunnen kenmerken bezitten uit de andere typen narcisme zoals een sterke behoefte aan lof en een opgeblazen ego. Dit type narcisten komt agressief en gewetenloos over. Iemand met kwaadaardig narcisme kan als volgt overkomen:

• wraakzuchtig
• sadistisch en het plezier halen uit de pijn van anderen
• agressie of andere vormen van bedreigingen
• gewetenloos
• geen berouw tonen
• oppervlakkige gevoelens
• geen empathie
• geen mededogen
• passief-agressief
• pathologisch liegen
• neemt geen verantwoordelijkheid